Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin önemli isimlerinden biri olan Cahit Sıtkı Tarancı, kendisine has şiir dili ve dünyası ile edebiyat tarihimizde mühim bir yer işgal eder. O şiire bir ihtiras halinde sarılmış, şiir yazmaya başladığı lise yıllarından ölümüne kadar “şâir” vasfına sadık kalmıştır. Sırf bu sebepten yazmış olduğu hikâyelerin dergi ve gazete sayfalarında kalmasına rıza göstermiştir. Şâir dostu Ziya Osman Saba’ya  yazdığı bir mektubunda, “şiir kıskanç bir sevgilidir. Onun üstüne gül koklanmaz, yar sevilmez” [1] der.

Cumhuriyet dönemi Türk şiirimizin bu kıymetli şâiri hakkında Ramazan Korkmaz tarafından “İkaros’un Yeni Yüzü Cahit Sıtkı Tarancı”[2] ismini taşıyan bir kitap yayımlandı. Akçağ yayınları arasından çıkan bu çalışma Cahit Sıtkı Tarancı hakkında akademik ölçüde yazılan tek eser olma özelliğine de sahiptir. Herhalde Türk edebiyatında Cahit Sıtkı Tarancı kadar şanslı başka bir isim yoktur. Zira çok az yazar ve şâirimize nasip olmuş bir inceleme bolluğuna sahiptir. On kadar kitap[3] ve sayısı epeyce bir yekun tutan makale ve tez, onun farklı cephelerini, şiirini, şâirliğini ve eserlerini anlatmaya ve aydınlatmaya hasredilmiştir.

Doç. Dr. Ramazan Korkmaz’ın (artık profesör) 1996 yılından başlayarak günümüze kadar Cahit Sıtkı Tarancı hakkında toplamış olduğu belgeler ve yaptığı ilmi araştırmalar bugün elimizde tuttuğumuz bu hacimli kitap ile meyvesini vermiştir.

Dört bölüm, sonuç, kaynakça, belgeler ve dizinden oluşan bu eser 388 sayfalık bir hacme sahiptir. Eserin I. Bölümü, Cahit Sıtkı Tarancı’nın hayatı, edebî kişiliği ve eserlerine ayrılmıştır. Şâirin hayatı, hâlâ hayatta olan kızkardeşi Nihal Erkmenoğlu, eniştesi Kamuran Erkmenoğlu, teyzezâdesi olan Reşid İskenderoğlu, çalışma esnasında hayatta iken sonra kansere yakalanarak ölen eski eşi Cavidan (Tarancı) Yükselen’in tanıklıkları ve birebir görüşmeler neticesinde elde edilen özel bilgilerle aktarılmıştır. Ayrıca bu bölümde şâirin  eserleri ve edebî kişiliğine de yer verilir. Eser tamamen Cahit Sıtkı Tarancı’nın şiiri üzerine inşa edilmiş olmasına rağmen yazar, şairin şiirlerinin açık ve detaylı künyelerini vermemiştir. Yer yer çalışma içerisinde verilen şiir künyeleri, hikayelerde olduğu gibi düzenli ve toplu bir şekilde verilseydi herhalde okuyucunun Cahit Sıtkı’nın şairlik serüvenini daha sarih bir şekilde anlamasına katkıda bulanacaktı. Çalışmanın tek kusuru gibi görünen bu eksikliğin kitabın sonraki baskılarında düzeltilmesini umuyoruz. Çünkü bu kusurdan masun kalmış bir çalışma belki de daha mütekamil bir çalışma olacak.

II. Bölüm, şâirin şiirlerinin tema/konu ve yapı bakımından incelenmesine ayrılmıştır. Kendi içinde de “şiirlerin tema/konu bakımından incelenmesi” ve “şiirlerin yapı bakımından incelenmesi” olmak üzere iki bölüm halinde incelendiğini görmekteyiz.

III. Bölümde,  Cahit Sıtkı Tarancı’nın sembol ve imge dünyasına yer verilmiştir. Aslında yazarın da önsözünde belirttiği üzere IV. Bölüm (Dil ve Üslûp)’de yer alması gereken bu kısmın ayrı bir bölüm halinde incelenmesi, malzemenin “özel bir dikkati yoğunlaştırmak amacıyla müstakil” bir surette ele alınmasına yol açmış olmasındandır. Çalışmada, incelemenin dışında teorik bir takım yaklaşım ve tekniklerin de yabancı kaynaklara müracaat edilerek sunulması bu bölümün müstakilleşmesine imkan sağlamıştır.

IV. Bölüm ise Cahit Sıtkı Tarancı’nın şiirlerinin dil ve üslûp incelemesine ayrılmış olup, bu bölümde şâirin, “şiir dilini kavrayış biçimi ve söz serveti”, “dili kullanım biçimi ve mısra/cümle yapısı” ve “şiirlerindeki değişmeler” ayrı başlıklar halinde incelenmiştir.

Kaynakça kısmında da çalışma boyunca kullanılan genel ve özel kaynaklar verilmiştir.

Çalışmanın önemli bir tarafı ise, Cahit Sıtkı Tarancı’nın bu zamana kadar yayınlanmamış bir şiirine ve 15 mektubuna yer verilmiş olmasıdır. Cahit Sıtkı Tarancı’nın şiir dönemlerine bakılırsa, bu dönemlerin onun hayatının da dönüm noktaları olduğu görülecektir. Bizzat kendisi “şiirim ömrümün enstantaneleridir”[4] der. Sevinçlerini ve hüzünlerini şiirde bulan bir şâirin farklı şeyler söylemesi de herhalde beklenemez. Düşten Güzel’in güzeli Cavidan Hanımın, Cahit Sıtkı Tarancı’nın kendisine evlenme teklifinde bulunduğu mektupları araştırmacıya vererek günışığına çıkarmış olması çalışmanın diğer önemli bir şansıdır. Bu mektuplarla şâirin ruh dünyasına daha derinden nüfuz edebildiğimiz gibi onu daha doğru ve iyi anlamak noktasında da pürüzleri halletmiş oluyoruz.

Belgeler kısmında şâirin el yazılarına yer verilmiştir. Bunlar arasında şâirin eski yazı ve yeni yazıyla yazılmış mektup ve şiirleri  vardır. Ayrıca Cahit Sıtkı Tarancı’nın hayatı ile ilgili belgeler de bu kısımda yer almıştır.

Edebi eserlerin her okunuşunda yeniden yaratıldığı ve her araştırmacı veya okuyucu tarafından farklı şekillerde algılanıp yorumlandığı düşünülürse, Cahit Sıtkı Tarancı da çeşitli kişilerce, çeşitli zaman dilimlerinde yeniden yorumlanacaktır. Bu yorumlardan birini akademik bir perspektifle gerçekleştirmiş olan Ramazan Korkmaz’ı bu çalışmasıyla kutluyor, bütün şâir ve yazarlarımızın da en az Cahit Sıtkı Tarancı kadar inceleme ve dikkatlere mazhar olmasını temenni ediyoruz.

Güngör Gençay, Cahit Sıtkı Tarancı, İstanbul 1956, 18 s. ;

Muzaffer Uyguner, Tarancı’nın Şiir Üzerine Düşünceleri, Ankara 1960.

Yaşar Köksal, Cahit Sıtkı Tarancı, İstanbul 1962, 15 s.

Muzaffer Uyguner, Cahit Sıtkı Tarancı (Hayatı-Sanatı-Eseri), İstanbul 1966

Şevket Beysanoğlu, Cahit Sıtkı Tarancı, Diyarbakır’ı Tanıtma ve Turizm Derneği Yayını, Ankara 1969, 450 s.

Gültekin Samanoğlu, Cahit Sıtkı Tarancı (Seçmeler), İstanbul 1971, 142 s.

Selahattin Önerli, Cahit Sıtkı Tarancı’nın Hikâyeciliği ve Hikâyeleri, Ankara 1976.

Gültekin Samanoğlu, Cahit Sıtkı Tarancı , Ankara 1988, 143 s

Reşid İskenderoğlu, Cahit Sıtkı Tarancı İle Anılar, Ankara 1993, 79 s.

Muzaffer Uyguner, Cahit Sıtkı Tarancı (Yaşamı-Sanatı-Yapıtlarından Seçmeler), İstanbul 1992, 206 s.